Vitamin và khoáng chất tuy chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ thể vật nuôi những tác động của chúng lại tỷ lệ nghịch với hàm lượng. Khi gia cầm thiếu vitamin và khoáng dẫn đến suy giảm sức đề kháng, làm ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất chăn nuôi. Chủ đàn cần chú ý theo dõi để phòng trị kịp thời và đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cả đàn. Cùng Animaid tìm hiểu thêm các thông tin liên quan đến bệnh thiếu vitamin và khoáng chất ở gia cầm để điều trị phòng và điều trị kịp thời nhé!

Thiếu vitamin và khoáng có thể là nguyên nhân của các bệnh nghiêm trọng hơn

1. Vai trò của vitamin và khoáng đối với gia cầm

Cũng như cơ thể người hay các loài động vật bậc cao, ở cơ thể gia cầm như gà, vịt, chim vitamin và khoáng chất cũng đóng những vai trò quan trọng tương tự. Vitamin giúp duy trì các hoạt động trao đổi chất vẫn diễn ra một cách hiệu quả, ngăn ngừa một số bệnh phổ biến như chậm lớn, xuất huyết hay rối loạn chuyển hóa axit amin. Còn khoáng chất thì tham gia trực tiếp vào cấu tạo khung xương, chuyển hóa protein, duy trì áp suất thẩm thấu và đảm bảo các phản ứng sinh học trong cơ thể luôn xảy ra. Khi gia cầm thiếu vitamin và khoáng chất là đồng nghĩa với việc cơ thể chúng đang hoạt động không hiệu quả và đối mặt với các nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Gia cầm cần được bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng để phát triển toàn diện

2. Nguyên nhân khiến gia cầm thiếu vitamin và khoáng chất

Có ba nguyên nhân chính chính khiến các loài gia cầm bị thiếu các vitamin và khoáng chất cần thiết, bao gồm:

• Người chăn nuôi ít am hiểu về dinh dưỡng cho vật nuôi. Ở mỗi giai đoạn phát triển, gia cầm cần được bổ sung các nguồn dinh dưỡng khác nhau. Khi xuất hiện những biểu hiện bất thường, chủ đàn thường dễ lầm tưởng là bệnh và chỉ tập trung vào chữa bệnh, nhưng thực chất chỉ cần cung cấp thêm các dưỡng chất cần thiết.

• Thức ăn không đảm bảo chất lượng và đủ dinh dưỡng. Gia cầm thiếu vitamin và khoáng chất đôi khi còn xuất phát từ việc không được bổ sung đầy đủ các chất cần thiết thông qua bữa ăn hàng ngày. Bạn cần chọn lựa những loại thức ăn công nghiệp đã được kiểm chứng về chất lượng, cũng như đảm bảo vệ sinh và bảo quản đúng cách để giữ được giá trị dinh dưỡng.
• Pha trộn thức ăn sai cách, không đúng khẩu phần hay pha trộn các chất có tính đối kháng nhau sẽ gây mất tác dụng dinh dưỡng trong thức ăn.

Thức ăn không đủ dinh dưỡng là nguyên nhân chính khiến gia cầm thiếu vitamin và khoáng

3. Biểu hiện gia cầm thiếu vitamin và khoáng chất

Khi gia cầm thiếu vitamin và khoáng chất thường sẽ không xuất hiện quá nhiều biểu hiện bất thường, việc này vô tính khiến người chăn nuôi khó phát hiện ra sớm và dễ nhầm lẫn với các bệnh giun sán hay cầu trùng. Một số biểu hiện chính của gia cầm bị thiếu chất bao gồm:

• Lông không mượt, chậm lớn, sản lượng trứng giảm.

• Vỏ trứng mỏng, tỷ lệ ấp nở tự nhiên kém.
• Xuất hiện những biểu hiện bất thường ở mắt, chân, hay cắn mổ nhau.

Những biểu hiện thiếu vitamin và khoáng chất ở gia cầm thường khó nhận biết

4. Các phòng tránh thiếu vitamin và khoáng chất ở gia cầm

Do tính chất khó phát hiện của bệnh nên để vật nuôi phát triển bình thường, người chăn nuôi gà vịt nói riêng hay tất cả các loài gia cầm nói chung cần đảm bảo luôn cung cấp đầy đủ 5 thành phần dinh dưỡng bao gồm protein, năng lượng, vitamin, khoáng chất và nước trong mọi bữa ăn.

• Protein (hay còn gọi là chất đạm): là chất hữu cơ giàu dinh dưỡng, giúp cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động của cơ thể. Chất đạm còn tham gia vào quá trình cấu tạo huyết cầu, nội tiết tố và enzyme. Đồng thời, nó còn ảnh hưởng tích cực đến quá trình chuyển hóa vitamin và khoáng chất.

• Năng lượng: bao gồm hai thành phần glucid (tinh bột) và lipid (chất béo). Tinh bột có nhiều ở bắp, khoai, cám, gạo, còn chất béo chính là mỡ động vật và thực vật. Trong thức ăn cho gia cầm cần cung cấp đầy đủ hai dạng năng lượng trên.
• Vitamin: Tuy chỉ hiện diện với nồng độ thấp nhưng vitamin đóng vai trò quyết định trong mọi sự tồn tại của toàn bộ quá trình sống. Vitamin tham gia hầu hết vào các quá trình sinh trưởng, phát triển, sinh sản và kháng bệnh cho gia cầm. Các vitamin A, B, C, D, E, H, K luôn cần thiết ở cơ thể vật nuôi. Người chăn nuôi có thể dễ dàng bổ sung các vitamin bằng cách pha trộn với thức ăn.
• Khoáng chất: Các khoáng chất đa lượng như Canxi, Kali, Magie hay các khoáng vi lượng như đồng, sắt, kẽm dù chỉ chiếm vài phần trăm giá trị dinh dưỡng trong vật nuôi nhưng lại là những thành phần chính trong cấu tạo tế bào, cơ quan và các hệ cơ quan. Hiện nay, khoáng chất dưới dạng bột hay lỏng đều rất phổ biến, bạn có thể dễ dàng thêm nó vào trong bữa ăn của vật nuôi.
• Nước: Là dung môi giúp hòa tan, vận chuyển các chất dinh dưỡng và điều hòa thân nhiệt cho vật nuôi.

Một bữa ăn hoàn hảo là cung cấp đủ protein, năng lượng, khoáng, vitamin và nước

Những dấu hiệu nhận biết của bệnh gia cầm thiếu vitamin và khoáng thường dễ nhầm lẫn với các bệnh khác và khó nhận biết sớm. Do đó, để bảo vệ đàn người chăn nuôi nên chủ động bổ sung những dưỡng chất cần thiết cho vật nuôi thông qua thức ăn hàng ngày, đảm bảo nguồn nước sạch và sử dụng đầy đủ các kháng sinh cần thiết.